Pierwszą styczność z mlecznymi zębami mamy około 6 miesiąca życia dziecka. Wówczas dziąsła stają się rozpulchnione, występuje nadmierne ślinienie, a Twoja pociecha może stać się płaczliwa. I w końcu pojawiają się one – dolne jedynki i dwójki, a następnie ich górne odpowiedniki. Musisz wiedzieć, że zęby mleczne u dziecka nie wyrzynają się w łuku po kolei i po dwójkach wyrzynają się czwórki, a dopiero po nich kły, czyli trójki. Ostatnie mleczaki, piątki, pojawiają się około trzeciego roku życia. O ile kolejność pojawiania się zębów mlecznych bywa na ogół podręcznikowa, o tyle nie zdziw się, jeśli Twój maluszek rozpocznie proces ząbkowania wcześniej lub później niż w wieku 6 miesięcy. Mówimy wówczas o ząbkowaniu wczesnym lub późnym, które może być dziedziczne, ale może również stanowić źródło niepokoju. Jeżeli więc Twoje dziecko przekroczyło już pierwszy rok życia, a w jego jamie ustnej nie zagościł jeszcze żaden ząb mleczny, warto wybrać się na konsultację lekarską. Późne ząbkowanie może wynikać z zaburzeń hormonalnych czy przedawkowania witaminy D, żelaza bądź fluoru.
.
Mleczne uzębienie dziecka różni się od stałego. Przede wszystkim jest bielsze (stąd zresztą określenie – „mleczaki”) i mniejsze. Właśnie z racji tej drugiej cechy pomiędzy zębami mlecznymi często występują szpary. Jest to zupełnie naturalne i wręcz wskazane, ponieważ to właśnie dzięki nim łuki zębowe przygotowane są do pojawienia się większych zębów stałych w przyszłości. A czy zęby mleczne mają korzenie? Jasne, że tak. Są mniejsze i cieńsze niż w przypadku zębów stałych i znajdują się dosyć płytko w dziąśle. Z biegiem czasu zawiązki zębów stałych znajdujące się pod mleczakami zaczynają naciskać na te korzenie i w rezultacie zanikają. W dużym uproszczeniu tak właśnie wygląda proces wymianu uzębienia mlecznego na stałe 😊
Mleczaki u dziecka występują również w mniejszej ilości niż zęby stałe. Zatem ile jest zębów mlecznych? 20. A konkretnie które zęby są mleczne? Wszystkie od jedynek do piątek. Niestety rodzice często zapominają o fakcie, że szóstki stanowią stałe uzębienie dziecka. Niewiedza ta często odbija się na stanie tych ząbków, które bywają niedomywane, a taka sytuacja sprzyja pojawieniu się ubytków. Jeżeli chodzi o te ostatnie – mleczne zęby u dzieci są delikatne i mają znacznie cieńsze szkliwo niż zęby stałe, co czyni je szczególnie podatnymi na atak próchnicy.
.
Przede wszystkim, począwszy od pojawienia się pierwszego mlecznego zęba, należy wprowadzić do codzienności malucha rytuał mycia zębów. Zęby mleczne u dziecka wymagają szczególnej troski, gdyż ich stan ma niezaprzeczalny wpływ na późniejsze zęby stałe. Mleczne zęby należy myć dwa razy dziennie, początkowo wystarczy do tego nasączony wodą gazik, bądź silikonowa nakładka na palec, jednak z czasem, gdy pojawi się ich więcej, warto zaopatrzyć się w szczoteczkę do zębów z miękkim włosiem. W wyborze pierwszej szczoteczki kieruj się zatem nie jej wyglądem, ale odpowiednią grupą wiekową dziecka (producenci zawsze oznaczają ją na opakowaniu). Warto również wybrać pastę z fluorem oraz pomagać dziecku domywać mleczaki. Do kiedy? Według stomatologów, do około 8 roku życia. Dopiero wtedy dziecko ma pełni wykształcone zdolności manualne. Dbałość o zęby mleczne u dziecka powinna przejawiać się nie tylko w ich myciu, ale również w utrzymywaniu odpowiedniej diety malucha. By mieć pewność, że zęby mleczne będą zdrowe, należy ograniczyć (a najlepiej wyeliminować) wszelkie słodkie napoje. Należy się ich wystrzegać szczególnie w nocy, gdyż oblepiają zęby dziecka i tym samym stanowią świetną pożywkę dla bakterii. Podobnie jest zresztą z produktami lepkimi takimi jak ciastka, chrupki czy cukierki toffi. Dieta dziecka powinna obfitować w warzywa i owoce, bo po pierwsze są zdrowe, a po drugie ścierają z zębów nadmierny osad i zwiększają wydzielanie śliny, która oczyszcza zęby.
.
W najczarniejszym scenariuszu skończy się to ich przedwczesną utratą, leczeniem ortodontycznym i logopedycznym. Czemu? Otóż mleczaki u dziecka nie tylko wpływają na wygląd jego twarzy, ale i utrzymują określoną przestrzeń dla zębów stałych. Gdy przedwcześnie wypadną, na przykład w wyniku nieleczonej próchnicy, ku powstałej luce zaczynają przesuwać się zęby graniczące z nią. Tym sposobem skraca się łuk zębowy i zostaje mniej miejsca dla pojawiających się zębów stałych. W rezultacie przyszłe zęby zaczynają wyrastać w nierównym szeregu albo nachodzić na siebie. Taka sytuacja zaburza zgryz dziecka i zachodzi konieczność leczenia ortodontycznego. Zęby mleczne ponadto wspomagają prawidłowe żucie i rozwój mowy, a zdrowe mleczaki, to zdrowe zęby stałe.
.
Jeżeli dziecko rozwija się prawidłowo, a ząbkowanie zachodzi w podręcznikowy sposób, około pierwszego roku życia swojej pociechy powinieneś udać się na kontrolę zębów mlecznych. Pierwsza wizyta powinna być związana z adaptacją malucha do nowej sytuacji. Dziecko przyzwyczaja się wówczas do gabinetu stomatologicznego, poznaje wszystkie narzędzia i procedury. Takie oswojenie minimalizuje niepotrzebny stres w trakcie wizyty. Specjalnie dla Najmłodszych Pacjentów, w Ziombkach, stworzyliśmy program Dentystycznej Opieki Malucha (tzw. DOM). W ramach niego przeprowadzamy badanie mleczaków, a jeśli zachodzi taka potrzeba, umawiamy Was na spotkanie z dietetykiem bądź logopedą i podejmujemy działania z zakresu profilaktyki ortodontycznej.
Serdecznie zapraszamy.
.
