Ząb zatrzymany u dziecka to taki, który mimo prawidłowego z punktu widzenia anatomii uformowania się korzenia, utknął w kości szczęki dolnej lub górnej. Jeżeli ząb jest w całości przykryty przez tkanki miękkie (dziąsła) i twarde (kość), a co tym jest zupełnie niezauważalny, jest to ząb całkowicie zatrzymany. Gdy natomiast niewielki fragment korony nowego, stałego zęba wystaje ponad powierzchnię dziąsła, bądź znajduje się tuż pod cienką warstwą jego błony śluzowej, wówczas mówimy o zębie częściowo zatrzymanym.
.
Najczęściej zatrzymaniu ulegają trzecie zęby trzonowce, a więc zęby mądrości. Z uwagi na fakt, że wyrzynają się one już u osób niemalże dorosłych, bo pomiędzy 17, a 25 rokiem życia, pominiemy je w naszym artykule. Ząb zatrzymany u Dziecka natomiast najczęściej dotyczy górnych trójek (kłów) oraz dolnych przedtrzonowców (czyli czwórek i piątek). Na szczęście problem ten niezwykle rzadko obejmuje najbardziej widoczne jedynki i dwójki.
.
No dobrze, a czy istnieje jakaś norma czasowa, w której po wypadnięciu ząbka mlecznego powinien ukazać się ząb stały? Czy każdy ząb stały, który nie pojawia się mimo upływu 3, 6, czy nawet 9 miesięcy od utraty mleczaka jest na pewno zębem zatrzymanym? Otóż nie. Przyjmuje się, że ząb zatrzymany u dziecka to taki, który prawidłowo nie wyrżnął się mimo upływu 2 lat od utraty swojego mlecznego pierwowzoru. Jak widać, w niektórych sytuacjach nie pozostaje nam zatem nic innego, jak uzbroić się w cierpliwość.
.
Idealną sytuacją jest ta, kiedy wyrzynający się ząb stały wypycha znajdujący się tuż nad nim ząb mleczny. Niestety bywa niekiedy, że mimo utraty mleczaka i upływu bardzo długiego czasu, nadal nie możemy dostrzec jego stałego odpowiednika. Ząb zatrzymany u dziecka może mieć wiele przyczyn. Może chociażby wynikać z nieprawidłowego kierunku położenia zawiązka zęba lub zbyt małej szerokości szczęki. I w jednej i w drugiej sytuacji brakuje wówczas miejsca na odpowiednie wyrżnięcie się zęba stałego. Ząb zatrzymany u dziecka może również wynikać z uwarunkowań genetycznych oraz z przebytych wcześniej urazów zęba. Te, podobnie jak i wczesna próchnica zębów mlecznych, niekiedy kończą się bowiem zbyt wczesną utratą mleczaka. Jeżeli w miejsce brakującego ząbka nie zostanie w porę założony utrzymywacz przestrzeni, w kierunku luki zębowej zaczną przesuwać się sąsiadujące z nią zęby. W wyniku tej sytuacji dochodzi do stłoczeń zębowych, a te mogą stanowić przyczynę zatrzymania zęba u dziecka. Bardzo częstą przyczynę zatrzymania zęba, stanowi także późna utrata mleczaków, a już zwłaszcza kłów. Długo występujące uzębienie mleczne stanowi bowiem barierę nie do pokonania dla znajdujących się tuż pod nimi zębów stałych.
.
O ile zatrzymana ósemka może wywoływać szereg objawów, które trudno jest przeoczyć, w postaci chociażby szczękościsku czy chronicznego bólu przy szerszym otwieraniu ust, o tyle ząb zatrzymany u dziecka nie zawsze daje o sobie znać. Pierwszym, zresztą najbardziej widocznym objawem jest oczywiście długotrwały brak zęba w miejscu po utraconym ząbku mlecznym. Czasem, dodatkowo może pojawić się dyskomfort podczas jedzenia czy ból spowodowany przez nacisk zatrzymanego zęba na głęboko ukryty w szczęce nerw. W przypadku zębów zatrzymanych częściowo objawem może być natomiast próchnica częściowo wyrżniętej korony zęba bądź stan zapalny dziąsła znajdującego się tuż nad nim. Objawów, nawet tych najdrobniejszych, w żadnym wypadku nie powinniśmy bagatelizować, bo zatrzymany ząb u dziecka nie tylko wpływa na estetykę uśmiechu Małego Pacjenta, ale może przyczynić się również do powstania torbieli, spowodowanych przez ucisk na sąsiadujące z zatrzymanym zębem tkanki i zęby.
.
Ząb zatrzymany u dziecka wymaga oczywiście odpowiedniej diagnostyki, która nie tylko potwierdzi fakt istnienia tego problemu, jak i również pozwoli podjąć decyzję o konkretnej formie leczenia. W tym celu Małemu Pacjentowi należy wykonać zdjęcie RTG obrazujące okolicę zatrzymanego zęba. Należy również wspomnieć, że ząb zatrzymany u dziecka najczęściej wymaga leczenia interdyscyplinarnego zakładającego współpracę chirurga stomatologicznego oraz ortodonty.
Gdy ząb zatrzymany u dziecka zostanie potwierdzony, chirurg nacina błonę śluzową dziąsła odsłaniając część korony ukrytego tuż pod nią zęba. Zabieg ten jest zupełnie bezbolesny dzięki dokonanemu wcześniej znieczuleniu w postaci miejscowego znieczulenia komputerowego bądź sedacji wziewnej. Po wycięciu tkanek miękkich, aby zapobiec przerostowi dziąsła, lekarz zakłada na powierzchnię odsłoniętej korony opatrunek chirurgiczny na około 1 tygodnia. Po kolejnych 2-3 tygodniach, gdy tkanki dziąsła w okolicy odsłoniętej korony przyjmą odpowiedni kształt, ortodonta przytwierdza do powierzchni korony zamek ortodontyczny. Jest to ceramiczny bądź metalowy element aparatu do którego przykręca się kolorową ligaturę (gumę), która utrzymuje łuk ortodontyczny. Zabieg ten ma na celu wprowadzić ząb zatrzymany u dziecka do łuku zębowego. Proces ten jest dosyć długotrwały, może trwać bowiem od 9 do nawet 24 miesięcy. Z uwagi na to, warto jest podjąć odpowiednie leczenie jak najwcześniej, aby uniknąć możliwych komplikacji, chociażby w postaci wad zgryzu czy wspomnianych już torbieli. Warto również dodać, że ząb zatrzymany u dziecka w niektórych sytuacjach wymaga dodatkowych zabiegów w postaci ekstrakcji zębów nadliczbowych czy przetrwałych zębów mlecznych, które stanowią barierę nie do przebicia dla ukrytego zęba.
Ząb zatrzymany u dziecka – co dalej?
Ząb zatrzymany u dziecka, mimo dosyć groźnego brzmienia, nie jest problemem nie do pokonania. W celu jego leczenia warto jest jednak wybrać profesjonalny gabinet, który specjalizuje się w terapii Małych Pacjentów. Cierpliwi lekarze, z dobrym podejściem do dzieci sprawią, że każda kolejna wizyta w gabinecie stanie się dla Twojej Pociechy nie obowiązkiem, ale przyjemnością. Leczenie zostanie dobrane indywidualnie, a zespół lekarzy składający się ze stomatologa, chirurga i ortodonty sprawi, że ząb zatrzymany u dziecka z czasem stanie się mglistym wspomnieniem. Należy jednak pamiętać, że w przypadku konieczności wdrożenia leczenia ortodontycznego, osiągnięcie zamierzonych efektów przyjdzie dopiero po 1-2 latach. Dlatego im szybciej Mały Pacjent zgłosi się do stomatologa, tym lepiej.
.
