Zajady

Zajady, zwane również nadżerką, zapaleniem kątów ust lub kątowym zapaleniem warg to miejscowy stan zapalny błony śluzowej spowodowany najczęściej infekcją bakteryjną lub grzybiczą. Wizualnie objawia się pękającymi okolicami warg lub ust, przy czym mogą one dotyczyć zarówno jednej, jak i obu stron. Zajady pojawiają się głównie w sezonie jesienno-zimowym, a grupą, której ten problem dotyczy są na ogół ciężarne kobiety i małe dzieci. Warto dodać, że zajady często mylone są z opryszczką wargową. Ta, jest jednak infekcją wirusową, a zmiany pojawiające się na wargach przyjmują postać pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Gdy pęcherzyk pęknie, a płyn wypłynie, zmiana ulega zasuszeniu i po około tygodniu znika z warg.

Zajady – objawy

Pierwszym objawem zajadów jest przesuszona, zaczerwieniona i boląca skóra w jednym bądź obydwu kącikach ust. Z czasem pojawia się nadżerka wraz z licznymi, drobnymi i jeszcze bardziej bolesnymi pęknięciami, które znacznie mogą utrudniać otwieranie ust.  Jeżeli infekcja ma podłoże grzybicze, zmiany mogą przybrać formę biało-szarego, swędzącego nalotu. W przypadku infekcji bakteryjnej (np. zakażenia gronkowcem złocistym) zajady mogą występować w postaci miodowych strupów i złuszczającego się naskórka. Warto wiedzieć, że w przypadku niepodjęcia leczenia, pojawiające się z czasem strupy mogą pozostawić w kącikach ust blizny.

Zajady – przyczyny

W przypadku dzieci, najczęstszą przyczyną zajadów jest niedostateczna higiena (np. wkładanie do buzi nieumytych rąk i brudnych przedmiotów) oraz nadmierna ekspozycja na ślinę, z którą mamy do czynienia u maluchów ząbkujących, nawykowo oblizujących usta i ssących smoczek. Wśród pozostałych przyczyn powstania zajadów, zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych, można wskazać:

• anemia (niedobór żelaza);
• niedobór witamin B, C oraz kwasu foliowego;
• sezonowe osłabienie organizmu;
• antybiotykoterapia;
• choroby obniżające odporność organizmu takie jak AIDS, cukrzyca;
• stosowanie leków immunosupresyjnych;
• nadmierne zmęczenie i stres;
• alergia kontaktowa (np. na nikiel występujący niekiedy w aparatach ortodontycznych czy sztućcach);
• brak odpowiedniej higieny jamy ustnej (np. zbyt rzadka wymiana szczoteczki do zębów).

Zajady – leczenie

Leczenie zajadów opiera się na działaniu objawowym oraz wyeliminowaniu przyczyn infekcji. Miejscowo, na zmiany skórne, stosuje się maści z antybiotykiem, sterydem bądź środkiem przeciwgrzybiczym. Dodatkowo, w zależności od przyczyn wystąpienia zajadów, zaleca się m. in. suplementację żelazem bądź witaminami B i C, czy prawidłową higienę jamy ustnej (regularne wymiany smoczka, szczoteczki do zębów).