Ropień

Ropień to bolesny obrzęk wypełniony żółtą i gęstą treścią ropną. Ta, składa się z komórek bakteryjnych, komórek układu odpornościowego i obumarłych tkanek. Ropień może wytworzyć się w różnych częściach organizmu, m. in. w mózgu, płucach, wątrobie, na języku czy zębach. 

W przypadku zębów i obszarów umiejscowionych tuż przy nich, wyróżniamy dwa rodzaje ropni:

• Ropień zęba (zwany również ropniem okołowierzchołkowym zęba) umiejscowiony jest początkowo przy wierzchołku korzenia zęba. Z czasem rozprzestrzenia się na kość wyrostka zębodołowego, okostną i błonę śluzową. Powstaje w momencie, gdy nerwy i naczynia w kanale korzeniowym obumierają.
• Ropień dziąsła (zwany również ropniem przyzębnym) umiejscowiony jest między zębem a dziąsłem. Powstaje w wyniku nagromadzenia się w tymże obszarze dużej ilości płytki nazębnej.

W przypadku ropni zębowych wyróżniamy trzy ich rodzaje ze względu na nasilenie objawów choroby:

• Ropień okołowierzchołkowy to pierwsze stadium choroby. Ropień umiejscowiony jest tuż przy wierzchołku korzenia zęba. Pacjentowi towarzyszy wówczas uczucie wysadzania zęba z zębodołu. Ponadto, pojawia się pulsujący, silny ból nasilający się w trakcie leżenia, gryzienia czy pod wpływem zmian temperatury. Może on promieniować do szczęki, szyi lub ucha. Niekiedy dodatkowo pojawia się zaczerwienienie czy obrzęk dziąseł. 
• Ropień podokostnowy to pośrednie, a zarazem najostrzejsze stadium rozwoju ropnia. Powstaje on, gdy treść ropna przenika do kości wyrostka zębodołowego i dochodzi aż do odwarstwienia okostnej. Pacjent odczuwa wówczas bardzo silny, promieniujący na inne zęby ból. Dodatkowo, może pojawić się nieco podwyższona temperatura ciała.
• Ropień podśluzówkowy to ostatnia faza choroby. Dochodzi do niego, gdy treść ropna przeniknęła pod błonę śluzową. Na tym etapie, wydzielina ropna bardzo często samoistnie uwalnia się do jamy ustnej w wyniku pęknięcia ropnia, co objawia się gorzkim posmakiem w ustach oraz nieprzyjemnym zapachem. Ból wówczas słabnie, a obrzęk dziąsła jeszcze bardziej się zwiększa. Stadium to nie jest równoznaczne z wyzdrowieniem, bowiem po pęknięciu ropnia proces zapalny może się rozprzestrzeniać do dalszych partii ciała. 

Wśród pozostałych objawów ropnia, można wyróżnić również stan zapalany dziąseł, wrażliwość zębów na ucisk, dreszcze, obrzęk twarzy oraz węzłów chłonnych umiejscowionych pod szczęką i na szyi. 

Przyczyny powstania ropnia

Ropień tworzy naturalną barierę wokół miejsca zakażenia, zapobiegając tym samym dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji bakteryjnej. Ropnie zębowe najczęściej powstają w wyniku zaawansowanej próchnicy, gdy liczne bakterie przedostają się do miazgi zębowej i zaczynają w niej produkować toksyny. Dochodzi wówczas do zakażenia miazgi, a to z czasem rozprzestrzenia się z kanałów korzeniowych zęba do tkanek umiejscowionych przy wierzchołku korzenia zęba. Przyczyną powstania ropnia może być również zapalenie przyzębia i nieszczelność pomiędzy wypełnieniem zęba a jego ścianą. Ponadto, ropień może pojawić się w wyniku obnażenia miazgi w trakcie opracowywania ubytku próchnicowego. Niekiedy zdarza się, że ropień stanowi powikłanie po nieudanym leczeniu endodontycznym czy powstaje w wyniku różnorakich urazów mechanicznych (np. gdy dochodzi do złamania korony zęba). Warto dodać, że ropnie tworzą się bardzo szybko od momentu zakażenia, czasem nawet w ciągu jednego bądź dwóch dni. 

Leczenie ropni

Niestety nie istnieje żaden domowy sposób na wyleczenie ropnia. Przede wszystkim nie należy ich samodzielnie przebijać, ale bezwzględnie należy udać się na wizytę stomatologiczną. Przed rozpoczęciem terapii, dentysta dodatkowo może wykonać zdjęcie rtg w celu sprawdzenia czy zapalenie bakteryjne nie rozprzestrzeniło się na dalsze obszary organizmu. Jeżeli mamy do czynienia z ropniem okołowierzchołkowym, stomatolog podczas leczenia endodontycznego usuwa chorą miazgę, oczyszcza kanały, wypełnia je i odbudowuje koronę zęba. Niekiedy zdarza się, że zainfekowanego i uszkodzonego zęba nie można już wyleczyć. Wówczas stomatolog dokonuje jego ekstrakcji. W przypadku ropnia podokostnowego lub podśluzówkowego, pierwszym krokiem leczenia jest natomiast nacięcie ropnia w celu pozbycia się zalegającej wydzieliny. Czasami dodatkowo zakłada się specjalny drenaż bądź sączek, aby nie doszło do ponownego zamknięcia ropnia i tym samym nawrotu choroby. Gdy stomatolog całkowicie pozbędzie się treści ropnej, oczyszcza chore miejsce solą fizjologiczną. Jeżeli ropień pęknie tuż przed wizytą u dentysty, ten oczyszcza zakażone miejsce i podejmuje się leczenia zęba, stanowiącego źródło infekcji. 

Leczenie odbywa się oczywiście w znieczuleniu miejscowym, dodatkowo, bardzo często wspomagane jest odpowiednią antybiotykoterapią.