Pęknięcie zęba

Pęknięcie zęba to uszkodzenie zęba, w wyniku którego tworzy się szczelina złamania na trudnej do dokładnego określenia głębokości, przebiegająca przez struktury zęba. Pęknięcie to może rozprzestrzeniać się aż do miazgi zęba lub więzadeł ozębnej i prowadzić do jego pełnego złamania.

W przypadku pionowych pęknięć zęba, możemy wyróżnić następujące jego rodzaje:

• pęknięcie w obrębie szkliwa – są to drobne rysy na szkliwie zębów bocznych bądź przednich, które nie powodują dolegliwości bólowych i nie wymagają leczenia;
• pęknięcie (złamanie) guzka korony zęba – to częściowe lub całkowite złamania części żującej zęba, które biegnie w kierunku jego szyjki. Uraz ten zwykle powoduje ostry ból przy gryzieniu;
• pęknięcie zęba – to niecałkowite pęknięcie korony zęba, które może sięgać aż do jego korzenia. W wyniku tego urazu ząb nie podzielił się na dwie części, ale jego tkanka wewnętrzna na ogół uległa uszkodzeniu;
• całkowite złamanie zęba – to rozdzielenie się zęba na dwie części, które ma swój początek w koronie. Najczęściej bywa rezultatem pęknięcia zęba;
• pionowe pęknięcie korzenia – to częściowe lub całkowite pęknięcie rozpoczynające się w korzeniu i biegnące w kierunku części żującej zęba. Uraz ten najczęściej dotyczy zębów po leczeniu kanałowym. 

Przyczyny pęknięć zębów:

• bruksizm, a więc nawykowe i nieświadome zgrzytanie zębami, mające miejsce głównie w nocy;
• żucie lub ugryzienie twardych pokarmów (kostki lodu, pestki, kości, cukierka);
• uderzenie w dolną szczękę lub podbródek;
• choroba dziąseł, w wyniku której doszło do utraty kości;
• nagłe zmiany temperatury w ustach;
• błędy w leczeniu zachowawczym, protetycznym lub endodontycznym – np. pozostawienie niepodpartego szkliwa lub stosowanie wypełnień, które nie łączą się z tkankami zęba.

Objawy pękniętego zęba

Głównym objawem pękniętego zęba jest nieregularny ból, który pojawia się podczas żucia (zwłaszcza zwalniania nacisku gryzienia), a także przy spożywaniu pokarmów bardzo zimnych, gorących lub słodkich. Ból zęba może pojawić się również przy powiewie zimnego powietrza. Ponadto niekiedy zdarza się, że część powierzchni dziąseł tuż przy pękniętym zębie może ulec spuchnięciu. 

Leczenie pękniętego zęba

Pęknięcie zęba, nawet jeśli dotyczy wyłącznie szkliwa może rozprzestrzenić się w głąb zęba prowadząc do jego złamania. Dlatego w żadnym wypadku nie należy bagatelizować takiego urazu i należy umówić się na wizytę do swojego stomatologa. Leczenie pękniętego zęba uzależnione jest od wielkości jego uszkodzenia. W przypadku pęknięć prostych, w wyniku których doszło do ukruszenia bądź oderwania się niewielkiego fragmentu zęba, jego brak uzupełnia się za pomocą światłoutwardzalnego wypełnienia kompozytowego. Jeżeli uraz dotyczy zęba przedniego, przeprowadzany jest tzw. bonding – najpierw nadbudowuje się go żywicą kompozytową, a następnie formuje się odpowiedni kształt, poleruje się i utwardza jego powierzchnię. W przypadku większych pęknięć, ząb odbudowuje się za pomocą licówek (czyli cienkich, ceramicznych płatków mocowanych na zewnętrznej powierzchni zęba) bądź korony protetycznej. Jeżeli w wyniku pęknięcia doszło do uszkodzenia miazgi zębowej, ząb przed odbudowują poddaje się leczeniu endodontycznemu. W przypadku pęknięć głębokich przebiegających poniżej linii dziąsła, jedynym rozwiązaniem bywa ekstrakcja uszkodzonego zęba.