Obnażenie miazgi u dzieci
Miazga jest niezwykle unerwioną i unaczynioną tkanką łączną, wypełniającą komorę zęba, która znajduje się tuż pod warstwą zębiny. Jej obnażenie polega na zniszczeniu zębiny na niewielkiej powierzchni, która stanowi sklepienie komory zęba. Tej sytuacji na ogół towarzyszy uszkodzenie komórek wytwarzających zębinę (tzw. odontoblastów) bądź znajdujących się pod nimi warstw zębiny.
Przyczyny obnażenia miazgi
W przypadku zębów mlecznych do obnażenia miazgi najczęściej dochodzi w wyniku próchnicy, gdyż tego rodzaju zęby posiadają większą komorę miazgi aniżeli zęby stałe. Kolejną przyczynę może stanowić ostry uraz mechaniczny, w wyniku którego dochodzi do złamania komory zęba bądź utrata tkanek twardych zęba spowodowana oddziaływaniem kwasów (tzw. erozja). Do przypadkowego obnażenia miazgi lub jej zranienia może również dojść przy preparacji ubytku zębowego.
Konsekwencje obnażenia miazgi
W wyniku obnażenia miazgi dochodzi do jej bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym. W tej sytuacji może dojść do infekcji, a w jej efekcie do zapalenia miazgi a nawet jej obumarcia i martwicy zęba. Co istotne, stan zapalny nie zawsze daje wyraźny objaw w postaci bólu. Warto również dodać, że żywa i zdrowa miazga jest odpowiedzialna za prawidłowy fizjologiczny rozwój korzenia zębowego. Jeżeli do jej obnażenia dojdzie przed całkowitym zakończeniem tego procesu, formowanie korzenia zostaje zahamowane, w efekcie czego ząb staje się znacznie słabszy i mniej odporny na działanie sił mechanicznych. Dlatego leczenie obnażonej miazgi w przypadku zębów stałych niedojrzałych i zębów mlecznych odgrywa kluczowe znaczenie.
Leczenie obnażenia miazgi
Wyróżnia się trzy metody leczenia zębów z obnażoną miazgą:
- Pokrycie pośrednie miazgi stosowane jest w przypadku zębów z głębokimi ubytkami, w których została zachowana cienka warstwa zębiny między miazgą, a dnem ubytku. Pokrycie pośrednie miazgi polega na aplikacji na dno ubytku wodorotlenku wapnia (wykazującego działanie stymulujące wobec formowania zębiny), rzadziej – pasty antybiotykowej bądź leku przeciwzapalnego. Na powyższy opatrunek, jedno lub dwuwarstwowy, zakłada się wypełnienie stałe. W niektórych sytuacjach, po okresie obserwacji środek leczniczy wymienia się i dopiero wówczas zakłada się wypełnienie stałe.
- Pokrycie bezpośrednie miazgi stosowane jest w przypadku utraty ciągłości zębiny, w której doszło do obnażenia miazgi. Na ogół ma to miejsce w wyniku urazu bądź podczas opracowywania ubytku. Leczenie w tej sytuacji polega na zahamowaniu krwawienia, a następnie na umieszczeniu materiału stomatologicznego w postaci wodorotlenku wapnia bezpośrednio na obnażoną miazgę.
- Pulpotomia (amputacja przyżyciowa miazgi) stosowana jest najczęściej w przypadku żywych zębów mlecznych i stałych niedojrzałych z próchnicowym obnażeniem miazgi. Leczenie to stosowane jest również w sytuacji, gdy obnażeniu uległa miazga na dużym obszarze lub minęło dużo czasu od tego zdarzenia. Amputacja przyżyciowa polega na usunięciu części lub całości zmienionej chorobowo miazgi koronowej za pomocą wiertła lub lasera. Następnie należy zahamować krwawienie i zabezpieczyć pozostałą w zębie miazgę odpowiednim materiałem leczniczym, którego celem jest pobudzenie komórek miazgi do odbudowy i mineralizacja odwapnionych tkanek zęba. W przypadku pulpotomii miazga korzeniowa pozostaje w nienaruszonym stanie.
W przypadku każdej z metod, leczenie odbywa się oczywiście w znieczuleniu miejscowym.