Martwica

Martwica oznacza obumarcie fragmentu żywego organizmu (tkanek, narządów) w wyniku działania czynników uszkadzających. Zaliczyć do nich można bakterie, wirusy, toksyny, uraz, niedokrwienie czy niedotlenienie, czynniki chemiczne, promieniowanie bądź niską lub wysoką temperaturę.

Wyróżnić można następujące rodzaje martwicy:

• Martwica skrzepowa będąca skutkiem niedokrwienia tkanek. Rodzaj ten jest typowy dla zawałów w obrębie wszystkich narządów litych z wyjątkiem mózgu.
• Martwica rozpływna będąca skutkiem niedotlenienia komórek ośrodkowego układu nerwowego. Rodzaj ten występuje również w miejscowych zakażeniach bakteryjnych i grzybiczych oraz w przebiegu wirusowych zapaleń wątroby.
• Martwica serowata stanowiąca odmianę martwicy skrzepowej. Powstaje w tkankach nieunaczynionych lub słabo unaczynionych oraz poddanych działaniu toksyn. Występuje w przebiegu gruźlicy, niektórych nowotworów, ziarnicy złośliwej i kiły. 
• Martwica enzymatyczna tkanki tłuszczowej, powstająca najczęściej w przebiegu ostrego zapalenia trzustki.
• Martwica włóknikowata będąca skutkiem specyficznych reakcji immunologicznych, w których kompleksy antygen-przeciwciało odkładają się w ścianach naczyń tętniczych. Występuje w przebiegu chorób autoimmunologicznych takich jak chociażby wieloguzkowe zapalenie tętnic.
• Zgorzel będąca skutkiem zakażenia bakteriami beztlenowymi z rodzaju Clostridium. Jest to martwica, w której zachodzi proces gnicia. Wyróżnić można zgorzel gazową, suchą (np. stopa cukrzycowa) oraz wilgotną (np. zgorzel miazgi zębowej).

Martwica pod postacią zgorzeli miazgi zębowej pojawia się w przypadku zaawansowanej próchnicy, gdy bakterie zdołały dostać się do miazgi, będącej nerwem zęba. Zgorzel zęba objawia się silnym, narastającym bólem oraz specyficznym, gnilnym zapachem wydobywającym się z ust. Wśród innych objawów wymienić można ból zęba podczas gryzienia potraw, wrażliwość na opukiwanie, a także zmatowione i przebarwione szkliwo zęba. Leczenie zęba ze zgorzelą polega na oczyszczeniu zęba poprzez usunięcie gnilnych tkanek. Czynność ta poprzedzona jest wykonaniem zdjęcia rtg i odbywa się w znieczuleniu miejscowym pacjenta. W bardzo zaawansowanych przypadkach, jeżeli leczenie kanałowe okazuje się bezskuteczne, konieczne jest usunięcie chorego zęba. Zgorzel zęba może bowiem powodować przedostawanie się bakterii do krwioobiegu i w rezultacie wywoływać takie choroby, jak zapalenie mięśnia sercowego czy nawet sepsę.