1. Strona główna
  2. Słowniczek
  3. Ekstrakcja

Ekstrakcja

Ekstrakcja zęba potocznie nazywana wyrwaniem zęba, jest zabiegiem chirurgicznym wykonywanym w gabinetach stomatologicznych. Polega na usunięciu zęba z zębodołu przy użyciu odpowiednich narzędzi stomatologicznych. Zabieg wykonywany jest w większości przypadków w znieczuleniu miejscowym, rzadziej – w ogólnym lub bez żadnego znieczulenia.

Wskazania do usunięcia zęba mlecznego zdrowego:

  • stłoczenia zębów (zęby nachodzące na siebie bądź wyrastające w nieprawidłowych miejscach) i inne wskazania ortodontyczne;
  • zęby przetrwałe (zęby mleczne, które nadal tkwią w jamie ustnej mimo upływu czasu ich fizjologicznej utraty) przy potwierdzonej radiologicznie obecności zawiązków zębów stałych;
  • zęby mleczne mocno tkwiące w zębodole mimo wyrznięcia się ich stałych odpowiedników;
  • luźne zęby mleczne uniemożliwiające jedzenie i powodujące ogólny dyskomfort;
  • zęby zatopione (tzw. reinkluzja częściowa – ząb zagłębiony w zębodole co najmniej do połowy wysokości koron zębów sąsiednich lub  reinkluzja całkowita – ząb w całości zanurzony pod błonę śluzową).

Wskazania do usunięcia zęba mlecznego chorego:

  • uraz zęba (złamanie, zwichnięcie lub przemieszczenie), jeżeli nie ma możliwości leczenia zachowawczego;
  • zaawansowana próchnica;
  • nieodwracalne zapalenie miazgi (i jej efekt – zgorzel zęba);
  • nawracające, ostre zapalenie przyzębia;
  • brak możliwości odbudowy zęba (za mało tkanek twardych lub sam korzeń w dziąśle);
  • przetoka dziąsłowa, niepodlegająca leczeniu innymi metodami;
  • rzadziej – rozchwianie zębów czy utrata podparcia kostnego.

Przeciwwskazania do usunięcia zębów mlecznych:

  • nowotwór okolicy, w której rośnie ząb przeznaczony do usunięcia, lub okolicy bezpośrednio sąsiadującej z nim;
  • obecność krwiaków w okolicy przeznaczonego do usunięcia mleczaka;
  • ciężkie schorzenia związane z takimi chorobami jak paczka, niewydolność serca czy inne choroby serca;
  • zaburzenia krzepnięcia krwi (hemofilia, białaczka);
  • ostre choroby zakaźne takie jak krztusiec, ospa wietrzna czy szkarlatyna;
  • ostre choroby zapalne jamy ustnej takie jak zapalenie dziąseł czy kandydoza (grzybica)
  • ostre infekcje dróg oddechowych;
  • grypa, ból gardła.

Znieczulenie w przypadku ekstrakcji zębów mlecznych:

  • w sytuacji, gdy stomatolog ma do czynienia z luźno tkwiącym w dziąśle mleczakiem, którego korzenie uległy już rozpuszczeniu, możliwe jest wykonanie zabiegu bez znieczulenia;
  • w innych przypadkach Mały Pacjent w celu rozluźnienia i uspokojenia poddawany jest sedacji wziewnej, bądź od razu znieczuleniu miejscowemu (wstępnemu – w postaci owocowego żelu znieczulającego nakładanego na błonę śluzową w okolicę usuwanego zęba i właściwego – aplikacji środka znieczulającego za pośrednictwem komputera);
  • znieczulenie ogólne stosowane jest znacznie rzadziej – niektórzy stomatolodzy godzą się na nie w przypadku Najmniejszych, nieskorych do współpracy Pacjentów z bardzo dużą ilością zębów do usunięcia.

Przebieg zabiegu:

  • wykonanie zdjęcia rentgenowskiego zębów (pozwala ocenić stan uzębienia i dokładnie zaplanować przebieg zabiegu);
  • wykonanie znieczulenia miejscowego;
  • zerwanie więzadła okrężnego, które otacza ząb;
  • zwichnięcie zęba kleszczami stomatologicznymi , za pomocą specjalnych ruchów ekstrakcyjnych;
  • usunięcie zęba z zębodołu;
  • oczyszczenie zębodołu z fragmentów kości i resztek tkanek zęba;
  • opatrzenie rany (umieszczenie tamponu hamującego krwawienie).

Zalecenia po zabiegu ekstrakcji:

  • bezpośrednio po usunięciu zęba mlecznego, przez 20-30 min dziecko powinno zagryzać tampon umieszczony na ranie;
  • przez 2 godz. po zabiegu nie należy jeść ani pić;
  • w celu złagodzenia dyskomfortu, uśmierzenia bólu i zmniejszenia opuchlizny, na zewnętrzną stronę policzka w miejscu po usuniętym zębie należy przyłożyć zimny okład (specjalny, wcześniej schłodzony kompres bądź zamrożoną, owiniętą w ręcznik butelkę z wodą);
  • w pierwszej dobie po ekstrakcji należy spożywać wyłącznie miękkie, chłodne i delikatnie przyprawione posiłki (gorące, słone i pikantne mogą wydłużyć czas gojenia rany);
  • należy pilnować dziecko, aby nie dotykało rany po usuniętym ząbku rękoma lub różnymi przedmiotami;
  • w razie wystąpienia krwawienia, obrzęku, bólu lub innych objawów wskazujących na stan zapalny (np. podwyższonej temperatury) należy jak najszybciej udać się na kontrolę lekarską.

Możliwe powikłania po zabiegu ekstrakcji zęba mlecznego:

  • przedłużające się krwawienie lub ból;
  • podwyższona temperatura ciała, obrzęk i ogólne złe samopoczucie;
  • szczękościsk;
  • rzadziej – suchy zębodół,  ropne zapalenie kości zębodołu.

Co zrobić z luką po utraconym zębie?

Aby uniknąć przemieszczania się zębów sąsiadujących ku nowopowstałej luce zębowej, a co za tym idzie ewentualnego rozwoju wad zgryzu (a w ich wyniku m. in. zaburzeń wymowy i trawienia), po ekstrakcji zęba mlecznego zaleca się przeprowadzenie odpowiedniego leczenia ortodontycznego. Najlepszym rozwiązaniem jest założenie w miejsce powstałej przerwy ortodontycznego utrzymywacza przestrzeni. Stały utrzymywacz przestrzeni występuje w formie metalowego pierścienia z przytwierdzoną do siebie metalową pętlą o odpowiednim kształcie i o długości przerwy w łuku zębowym. Przymocowuje się ją na stałe do zębów bezpośrednio sąsiadujących z luką, a zdejmuje w momencie wyrzynania się zęba stałego w przestrzeni pętli. Utrzymywacz przestrzeni może być również ruchomy – wówczas występuje w postaci wyjmowanej płytki podniebnej przylegającej do śluzówki dziecka, bądź może być dodawany do użytkowanego przez Młodego Pacjenta aparatu ortodontycznego – jako akrylowa wypustka odchodząca od płytki aparatu w miejscu luki zębowej.