Ekstrakcja

Ekstrakcja zęba potocznie nazywana wyrwaniem zęba, jest zabiegiem chirurgicznym wykonywanym w gabinetach stomatologicznych. Polega na usunięciu zęba z zębodołu przy użyciu odpowiednich narzędzi stomatologicznych. Zabieg wykonywany jest w większości przypadków w znieczuleniu miejscowym, rzadziej – w ogólnym lub bez żadnego znieczulenia.

Wskazania do usunięcia zęba mlecznego zdrowego:

stłoczenia zębów (zęby nachodzące na siebie bądź wyrastające w nieprawidłowych miejscach) i inne wskazania ortodontyczne;
zęby przetrwałe (zęby mleczne, które nadal tkwią w jamie ustnej mimo upływu czasu ich fizjologicznej utraty) przy potwierdzonej radiologicznie obecności zawiązków zębów stałych;
zęby mleczne mocno tkwiące w zębodole mimo wyrznięcia się ich stałych odpowiedników;
luźne zęby mleczne uniemożliwiające jedzenie i powodujące ogólny dyskomfort;
zęby zatopione (tzw. reinkluzja częściowa – ząb zagłębiony w zębodole co najmniej do połowy wysokości koron zębów sąsiednich lub reinkluzja całkowita – ząb w całości zanurzony pod błonę śluzową).

Wskazania do usunięcia zęba mlecznego chorego:

uraz zęba (złamanie, zwichnięcie lub przemieszczenie), jeżeli nie ma możliwości leczenia zachowawczego;

zaawansowana próchnica;
nieodwracalne zapalenie miazgi (i jej efekt – zgorzel zęba);
nawracające, ostre zapalenie przyzębia;
brak możliwości odbudowy zęba (za mało tkanek twardych lub sam korzeń w dziąśle);
przetoka dziąsłowa, niepodlegająca leczeniu innymi metodami;
rzadziej – rozchwianie zębów czy utrata podparcia kostnego.

Przeciwwskazania do usunięcia zębów mlecznych:

nowotwór okolicy, w której rośnie ząb przeznaczony do usunięcia, lub okolicy bezpośrednio sąsiadującej z nim;
obecność krwiaków w okolicy przeznaczonego do usunięcia mleczaka;
ciężkie schorzenia związane z takimi chorobami jak paczka, niewydolność serca czy inne choroby serca;
zaburzenia krzepnięcia krwi (hemofilia, białaczka);
ostre choroby zakaźne takie jak krztusiec, ospa wietrzna czy szkarlatyna;
ostre choroby zapalne jamy ustnej takie jak zapalenie dziąseł czy kandydoza (grzybica)
ostre infekcje dróg oddechowych;
grypa, ból gardła.

Znieczulenie w przypadku ekstrakcji zębów mlecznych:

w sytuacji, gdy stomatolog ma do czynienia z luźno tkwiącym w dziąśle mleczakiem, którego korzenie uległy już rozpuszczeniu, możliwe jest wykonanie zabiegu bez znieczulenia;
w innych przypadkach Mały Pacjent w celu rozluźnienia i uspokojenia poddawany jest sedacji wziewnej, bądź od razu znieczuleniu miejscowemu (wstępnemu – w postaci owocowego żelu znieczulającego nakładanego na błonę śluzową w okolicę usuwanego zęba i właściwego – aplikacji środka znieczulającego za pośrednictwem komputera);
znieczulenie ogólne stosowane jest znacznie rzadziej – niektórzy stomatolodzy godzą się na nie w przypadku Najmniejszych, nieskorych do współpracy Pacjentów z bardzo dużą ilością zębów do usunięcia.

Przebieg zabiegu:

wykonanie zdjęcia rentgenowskiego zębów (pozwala ocenić stan uzębienia i dokładnie zaplanować przebieg zabiegu);
wykonanie znieczulenia miejscowego;
zerwanie więzadła okrężnego, które otacza ząb;
zwichnięcie zęba kleszczami stomatologicznymi , za pomocą specjalnych ruchów ekstrakcyjnych;
usunięcie zęba z zębodołu;
oczyszczenie zębodołu z fragmentów kości i resztek tkanek zęba;
opatrzenie rany (umieszczenie tamponu hamującego krwawienie).

Zalecenia po zabiegu ekstrakcji:

bezpośrednio po usunięciu zęba mlecznego, przez 20-30 min dziecko powinno zagryzać tampon umieszczony na ranie;
przez 2 godz. po zabiegu nie należy jeść ani pić;
w celu złagodzenia dyskomfortu, uśmierzenia bólu i zmniejszenia opuchlizny, na zewnętrzną stronę policzka w miejscu po usuniętym zębie należy przyłożyć zimny okład (specjalny, wcześniej schłodzony kompres bądź zamrożoną, owiniętą w ręcznik butelkę z wodą);
w pierwszej dobie po ekstrakcji należy spożywać wyłącznie miękkie, chłodne i delikatnie przyprawione posiłki (gorące, słone i pikantne mogą wydłużyć czas gojenia rany);
należy pilnować dziecko, aby nie dotykało rany po usuniętym ząbku rękoma lub różnymi przedmiotami;
w razie wystąpienia krwawienia, obrzęku, bólu lub innych objawów wskazujących na stan zapalny (np. podwyższonej temperatury) należy jak najszybciej udać się na kontrolę lekarską.

Możliwe powikłania po zabiegu ekstrakcji zęba mlecznego:

przedłużające się krwawienie lub ból;
podwyższona temperatura ciała, obrzęk i ogólne złe samopoczucie;
szczękościsk;

rzadziej – suchy zębodół, ropne zapalenie kości zębodołu.

Co zrobić z luką po utraconym zębie?

Aby uniknąć przemieszczania się zębów sąsiadujących ku nowopowstałej luce zębowej, a co za tym idzie ewentualnego rozwoju wad zgryzu (a w ich wyniku m. in. zaburzeń wymowy i trawienia), po ekstrakcji zęba mlecznego zaleca się przeprowadzenie odpowiedniego leczenia ortodontycznego. Najlepszym rozwiązaniem jest założenie w miejsce powstałej przerwy ortodontycznego utrzymywacza przestrzeni. Stały utrzymywacz przestrzeni występuje w formie metalowego pierścienia z przytwierdzoną do siebie metalową pętlą o odpowiednim kształcie i o długości przerwy w łuku zębowym. Przymocowuje się ją na stałe do zębów bezpośrednio sąsiadujących z luką, a zdejmuje w momencie wyrzynania się zęba stałego w przestrzeni pętli. Utrzymywacz przestrzeni może być również ruchomy – wówczas występuje w postaci wyjmowanej płytki podniebnej przylegającej do śluzówki dziecka, bądź może być dodawany do użytkowanego przez Młodego Pacjenta aparatu ortodontycznego – jako akrylowa wypustka odchodząca od płytki aparatu w miejscu luki zębowej.